ΖΕΝΙΚΗ ΣΟΦΙΑ
Κώστας Τόλης
2015-08-04
2015-08-04
Αποστάγματα της ουσίας και της φιλοσοφίας του Ζεν σε ποιητική μορφή.
που με τις λέξεις άρχιζε:
"Ας έρθει η επιτυχία, ας έρθει η επιτυχία..."
Μα ήπια τώρα ένα ελιξήριο
και το ποίημα αυτό ξέχασα.
Τώρα μια λέξη μόνο θυμάμαι
και ποιά είναι αυτή η λέξη
ολότελα το αγνοώ!
Μόνον ένας αληθινά αφυπνισμένος άνθρωπος μπορεί να καταλύσει μεμιάς τα καθιερωμένα και να συμπεριφερθεί με απόλυτη ελευθερία: Τολμά ακόμα και να συκοφαντήσει το Βούδα και τους άλλους πατριάρχες, να κάνει κριτική σε οποιονδήποτε και ν' απορρίψει τη διδασκαλία των Κειμένων. Μπορεί, αν θέλει, να πληγώσει μικρά παιδιά και να φερθεί σκληρά σ' εκείνους που μειονεκτούν. Όλα αυτά θα τρόμαζαν ένα συνεσταλμένο και φοβισμένο δάσκαλο του Ζεν, που θα πετούσε το συκοφάντη έξω από το μοναστήρι και θα λυπόταν γι αυτές τις ανόσιες πράξεις. Από τα αρχαία χρόνια, άνθρωποι σαν και μας είχαν τέτοια μεταχείριση όπου κι αν πήγαιναν, γιατί οι άλλοι δεν τους πίστευαν. Αλλά τι αξίζει κάποιος που είναι παντού καλοδεχούμενος και δεν τους ταράζει; Έτσι, ένα αρχαίο ρητό λέει:
"Ο βρυχηθμός του λιονταριού μπορεί
να διαλύσει το μυαλό ενός άγριου σκύλου."
ΚΑΘΕ ΖΩΗ
΄΄ Σκέψεις που ανατέλλουν δίχως τελειωμό.
Κάθε ζωή είναι η έκταση
εκατό χρόνων
ή
τριάντα εξ χιλιάδων ημερών. Η άνοιξη
που μέσα η πεταλούδα ονειρεύεται.΄΄
Ποιός μπορεί να γνωρίζει
τις φλόγες του γρασιδιού
τους σπόρους της πέτρας
τη λάμψη των νερών
την οσμή των ανέμων
το χυμό της φωτιάς
τη γεύση του ηλιόφωτος στο στόμα
και το φως
μέσα σε κάποιονε
εκτός από τους ανθρώπους Σου;
Χωρίς καμιά φιλοδοξία πια,
αφήνω να κυλά η φύση μου όπου θέλει -
έχω για δέκα μέρες ρύζι μες το σάκο μου
και πλάι στο τζάκι ένα δεμάτι από ξύλα.
Ποιός να μωρολογήσει για ελλάμψεις
και νιρβάνα;
Ξεχνώντας τις ισάξιες σκόνες που τις λένε
"όνομα" και "μέλλον",
ακούω της νύχτας τη βροχή πάνω από τη στέγη
της καλύβας μου,
βρίσκομαι σε γαλήνη και
έχω τα πόδια μου και τα δύο απλωμένα.
Σε ότι σου 'χω δείξει, δεν υπάρχει
κάτι κρυμμένο ή κάτι μυστικό.
Αν μέσα σου κοιτάξεις κι αντικρίσεις
το δικό σου πρόσωπο που υπήρχε
πριν απ' τον κόσμο, τότε,
μέσα σου έχεις βρει το μυστικό.
Κάτω από το γκρεμό,
κοντά στην πόρτα του ναού, ανάμεσα
σε σκοτεινά ανοιξιάτικα φυτά:
η λίμνη.
Μέσα της ένας βάτραχος πηδάει: πλοπ!
Ο ποιητής
μένει κατάπληκτος κι η χτένα του
του πέφτει!
Στης μάνας τη μήτρα,
το παιδί δε γνωρίζει
της μάνας το πρόσωπο
ούτε κι αυτή γνωρίζει
το πρόσωπό του.
Ο άνθρωπος μέσα στου κόσμου
την αυταπάτη,
δε γνωρίζει
το Θεό
ούτε και ο Θεός τον άνθρωπο,
ω Ραμανάθα.
Πηγαίνω μ' άδεια χέρια, βλέποντας
το διάστημα μέσα στα χέρια μου.
Πηγαίνω με τα πόδια ή
στη ράχη ενός βοδιού.
Όταν περνώ τη γέφυρα, κοιτάζω:
Διόλου δεν τρέχει το νερό,
είναι η γέφυρα που τρέχει.
ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΕΡΩ ΤΙΠΟΤΑ
Το νερό στ' αυλάκι κι η πάπια
μυθικό καράβι ή νούφαρο.
Χιονίζει η βερικοκιά τα άνθη της.
Χωρίς να ξέρω τίποτα, για τίποτα
δεν απορώ.
Έτσι απλά μου αρέσουν όλ' αυτά.
Να περπατάς είναι Ζεν, να κάθεσαι
είναι Ζεν,
μιλάς ή στέκεις σιωπηλός,
κινείσαι ή στέκεσαι ήρεμος,
η ίδια η ουσία είναι αιώνια σε άνεση.
Ακόμα κι αν τον χαιρετούν με σπαθιά και λόγχες,
αυτός ποτέ δε χάνει τον ήρεμο τρόπο του
ούτε με δηλητήρια μπορούν να ταράξουν τη
γαλήνη του.
Μ' ένα σκουτί κουρελιασμένο και μια
κούπα, η ζωή μου
κινείται στη γαλήνη και το μόνο
που μ' αφορά,
είναι λίγο ψωμί, λίγο νερό
και να 'μαι αδιάφορος στα σχόλια του κόσμου.
Τα μάτια μου, οι σταγόνες μιας σπηλιάς
κάτω απ' τα βλέφαρα.
Έχω τελειώσει με το συνήθες.
Ποιά θέση έχει το σχοινί ή το χαλινάρι
σ' έναν που έχει ξεφύγει απ' τα δεσμά;
Εκδόσεις Μπουκουμάνη
Τηλ.: 3618502 - 3630669
Αθήνα